Ứng Dụng Giải Pháp Điện Mặt Trời Cho Trạm Sạc Cao Tốc Tại Việt Nam

Giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào điện lưới, hệ thống này giúp chủ trạm có thêm nguồn năng lượng sạch đáp ứng nhu cầu sạc xe điện đang tăng nhanh mỗi ngày. 

Lý do trạm sạc cao tốc cần điện mặt trời?

Trạm sạc cao tốc cần điện mặt trời vì nhu cầu sạc xe điện tăng nhanh đang gây áp lực lớn lên lưới điện, đặc biệt vào giờ cao điểm. Theo báo cáo IEA năm 2024, một trạm sạc siêu nhanh có thể tiêu thụ điện tương đương cả một tòa chung cư, khiến chi phí vận hành và nguy cơ quá tải tăng cao. Bổ sung điện mặt trời giúp giảm phụ thuộc lưới, cắt chi phí tiền điện, đồng thời cung cấp nguồn năng lượng xanh ổn định, góp phần giảm phát thải CO2. 

Thực trạng ứng dụng giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc tại Việt Nam

Hiện nay, ở Việt Nam giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc vẫn chưa được triển khai rộng rãi. Các hệ thống sạc nhanh dọc cao tốc của thương hiệu lớn hoặc tại các tuyến quốc lộ chính, phần lớn vẫn sử dụng điện lưới trực tiếp. 

Một số mô hình điện mặt trời kết hợp trạm sạc mới chỉ dừng ở mức thí điểm tại các cây xăng, bãi đỗ xe hoặc tòa nhà – như dự án trạm sạc ô tô điện dùng năng lượng mặt trời tại cửa hàng PVOIL Đà Nẵng với công suất 13,86 kWp. Những dự án này cho thấy tiềm năng ứng dụng, nhưng chưa thể gọi là hạ tầng cao tốc sử dụng năng lượng mặt trời quy mô lớn.

Tuy nhiên, xu hướng này đang được quan tâm. Chính phủ cũng đang nghiên cứu cơ chế giá điện ưu đãi cho trạm sạc và khuyến khích phát triển giao thông xanh. Điều này cho thấy, giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc có nhiều cơ hội được mở rộng khi chính sách và chi phí công nghệ trở nên thuận lợi hơn.

Mô hình giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc nên sử dụng

Mô hình On-grid (hòa lưới, không lưu trữ)

Đây là giải pháp cơ bản nhất: điện mặt trời được hòa lưới, cấp trực tiếp cho trạm sạc vào ban ngày, phần thiếu sẽ lấy từ lưới điện. Chi phí đầu tư thấp, thiết kế đơn giản. Mô hình này phù hợp cho các trạm sạc nhỏ hoặc trạm tại cây xăng, bãi đỗ, nơi nhu cầu sạc không quá cao và ổn định theo gian.

Mô hình Hybrid Solar + BESS (có lưu trữ)

Ở mô hình này, điện mặt trời kết hợp với hệ thống pin lưu trữ (Battery Energy Storage System – BESS). Nguồn năng lượng được tối ưu: dùng ngay khi có nắng, lưu trữ khi dư thừa và xả vào giờ cao điểm hoặc ban đêm. Mô hình này giúp giảm công suất đỉnh lấy từ lưới, giảm chi phí và hạn chế rủi ro quá tải lưới. Đây là lựa chọn phù hợp cho các trạm sạc vừa – lớn, nhu cầu sử dụng liên tục trong ngày.

Mô hình PV + BESS + EV Charging (giải pháp toàn diện)

Đây là mô hình tiên tiến nhất, kết hợp điện mặt trời, lưu trữ năng lượng và hệ thống quản lý thông minh cho toàn bộ trạm sạc. Nguồn điện được tối ưu về kinh tế (tận dụng giá điện thấp, giảm chi phí đỉnh), kỹ thuật (ổn định tải, giảm sụt áp) và môi trường (giảm phát thải CO2). Mô hình này đặc biệt thích hợp cho các trạm sạc cao tốc quy mô lớn, nơi yêu cầu công suất cao, liên tục và đáng tin cậy.

Lợi ích sử dụng điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc

– Các trạm có thể giảm tới 20-40% lượng điện mua từ lưới vào ban ngày. Đặc biệt hữu ích khi giá điện cao điểm gấp 1,3-1,5 lần bình thường.

– Khi kết hợp với pin lưu trữ (BESS), trạm có thể cắt giảm công suất đỉnh lấy từ lưới. Điều này giúp tiết kiệm chi phí hợp đồng công suất và tránh quá tải, nhất là khi nhiều xe cùng sạc siêu nhanh (150-350 kW).

– Điện mặt trời là nguồn sạch, góp phần giảm phát thải CO2. Với mỗi 1 MWh từ PV có thể giảm khoảng 0,8 tấn CO2 so với điện lưới.

Giải pháp điện mặt trời cho trạm sạc cao tốc hiện chưa phổ biến ở Việt Nam nhưng tiềm năng thì rất lớn. Khi chi phí pin mặt trời và pin lưu trữ ngày càng rẻ, cộng thêm nhu cầu sạc xe điện tăng nhanh, đây sẽ là lựa chọn giúp các trạm tiết kiệm tiền điện, bớt phụ thuộc vào lưới và thân thiện với môi trường.